پانچ

 

آموزش ساخت دستگاه پانچ

 
 
 
 

سوراخ‌کاری‌های ظریف را به کمک دستگاه پانچ انجام دهید.

 

می‌خواهیم در سرزمین خلاقیت، یک وسیله معرفی کنیم، که اغلب برای سوراخ‌کاری ورقه‌های کاغذ و مقوا، فلز، چرم و... به کار می‌رود. این وسیله، که حتماً آن را دیده‌اید و با آن کار کرده‌اید، یک دستگاه پانچ است. دستگاه پانچ وسیله‌ای است که به صورت پرسی و با ظرافت زیادی سوراخ‌کاری یا برش را انجام می‌دهد. از این وسیله می‌توان برای انجام کارهای زیبای هنری هم استفاده نمود.

دستگاه پانچ

احتمالاً شما از دستگاه پانچ بیشتر برای سوراخ‌کردن کاغذ و قراردادن آن در زونکن، کلاسور و پوشه استفاده کرده‌اید. البته برای سیمی‌کردن جزوه و کتاب هم از نوعی دستگاه پانچ استفاده می‌شود.

دستگاه پانچ
دستگاه پانچ

جالب است بدانید که تعداد، فاصله، شکل و اندازه‌ی سوراخ کاغذها دارای استانداردهای مشخصی است که در ساخت این دستگاه‌های پانچ به آن‌ها توجه می‌شود.

دستگاه پانچ

و البته این را هم بدانید که پانچ‌ها در اشکال و انواع مختلف ساخته می‌شوند و هر کدام برای خود یک کار خاصی دارند. مثلاً بعضی از این پانچ‌ها برای کارهای چرم‌دوزی و برای ساختن کفش و کیف به کار می‌آیند، یا دستگاه‌هایی وجود دارند که برای پانچ صفحات فلزی در صنایع مختلف استفاده می‌شوند.

دستگاه پانچ

می‌خواهید بدانید دستگاه پانچ چگونه کار می‌کند؟

بله، حتما! 
بسیار خوب... این هم جواب بچه‌های زرنگ و باهوش!

 

البته حتماً حتی بچه‌های بازیگوش ادامه‌ی مطلب را می‌خوانند تا بدانند که دستگاه پانچ بر اساس چه اصولی ساخته می‌شود و کار می‌کند.

هر دستگاه پانچ برای این که بتواند با دقت و ظرافت کار خود را انجام بدهد باید شامل سه قسمت باشد:
۱. اهرم یا پرس ۲. فنر یا بازگرداننده ۳. گوه یا تیغه

دستگاه پانچ

با دقت در شکل ظاهری یک دستگاه پانچ حداقل قسمت اهرم آن را به خوبی می‌توان دید. 
اهرم: در اینجا یک وسیله‌ی پرس است، به کمک اهرم می‌توان نیروی زیادی را در یک محل، که اینجا محل سوراخ‌کاری است، ایجاد کرد. می‌توان گفت اهرم‌ها متخصص این مدل کارها هستند. اهرم‌ها یک تکیه‌گاه دارند و یک بازوی بلند، نیروی کم در انتهای این بازو (یا دسته)، به یک نیروی بزرگ در نزدیکی تکیه‌گاه تبدیل می‌شود. علت این است که گشتاور وارد شده ثابت است. بخاطر ثابت بودن یک نقطه از بازو در محل تکیه‌گاه، نیرو، توانایی ایجاد چرخش حول تکیه‌گاه را دارد که همان گشتاور است. در حقیقت گشتاور حاصلضرب نیرویی که به صورت عمود بر بازو وارد می‌شود، در طول بازو نسبت به محل تکیه‌گاه است، پس هرچه فاصله از تکیه‌گاه کم شود، نیروی ایجادشده در اثر چرخش بازو زیاد می‌شود. مثلاً اگر بخواهید سنگ بزرگی را به کمک اهرم جابجا کنید تکیه‌گاه را نزدیک سنگ قرار می‌دهید تا نیروی بیشتری به آن وارد شود.

دستگاه پانچ

فنر: فنر یک وسیله‌ی بازگرداننده است، فشار شدید و برق‌آسایی که به انتهای دسته به کمک اهرم وارد شده، سبب فشرده‌شدن آن می‌­شود. سپس در یک لحظه، رهاشدن فنر و انرژی پتانسیل نهفته در آن، پس از ایجاد یک سوراخ، تیغه و اهرم را به محل اولیه برمی­‌گرداند.

گوه: همان تیغه است که با لبه‌های تیز خود سوراخ تمیزی ایجاد می‌کند. در حقیقت هر وسیله‌ی برنده‌ای نوعی گوه یا سطح شیب‌دار با زاویه‌ی بسیار کوچک است، وسیله‌ای برای این که با نیروی کم بتوان یک جسم را شکافت.

دستگاه پانچ
دستگاه پانچ



تیغه‌ها می‌توانند شکل‌های مختلفی داشته باشند.

در ضمن طول اهرم و جنس تیغه به جنس و ضخامت ماده‌ی مورد نظر برای سوراخ‌شدن بستگی دارد، زیرا در موارد مختلف مقدار نیروهای متفاوتی نیاز است.
ترکیب این مجموعه از ماشین‌های ساده با هم، به همراه یک سری امکانات اضافه، مانند خط‌کش مخصوص، کفه و ... یک دستگاه پانچ را تشکیل می‌دهند.

دستگاه پانچ
 


اهرم در دستگاه پرس هم درست مانند دستگاه پانچ کار می‌کند و فشار ناگهانی زیادی در یک نقطه وارد می‌کند، اما در دستگاه پرس به جای تیغه که جسم برنده است، یک جسم سخت یا فرم‌دهنده وجود دارد که باعث تغییر شکل فلز، پلاستیک و ... می شود.

احتمالاً بیشتر دستگاه‌های پانچی که دیده‌اید دستی بوده‌اند، یعنی همان‌طور که گفته‌شد نیرویی که با دست به انتهای اهرم وارد می‌شود منجر به سوراخ‌شدن کاغذ (و یا مواد دیگر) می‌شود. اما نوع مکانیزه و یا خودکار پانچ، علاوه بر راحت‌ترکردن کار، در جاهایی که نیاز به تکرار سوراخ‌کاری و برش است، کاربرد زیادی دارد. به علاوه، بعضی از دستگاه‌های برش و سوراخ‌کاری هوشمند هم هستند. امروزه بسیاری از کارهای برش‌کاری و سوراخ‌کاری پیچیده به روش‌های الکترونیکی و کامپیوتری هدایت می‌شود. در حقیقت هوشمندسازی به کمک حس‌گرهای الکترونیکی و برنامه‌های کامپیوتری انجام می‌شود. 
استفاده از پانچ‌ها، چه نوع دستی و چه نوع ماشینی، در جاهای مختلفی کاردبرد دارند.

یکی از کاربردهای دستگاه پانچ برای ایجاد کارت‌های پانچ است. سوراخ‌های این کارت‌ها در حقیقت کدهایی هستند که بعضی ماشین‌ها می‌توانند آن‌ها را بخوانند و دستور عمل آن را اجرا کنند. ماشین‌هایی که چک‌کننده و عیب‌یاب هستند مانند تصحیح‌کننده‌های امتحانات تستی، یا آن‌هایی که از روی یک الگو، عملی را انجام می‌دهند مانند ماشین‌های بافندگی و یا جعبه‌های موسیقی به کمک این کارت‌ها کار می‌کنند. تصور نکنید این روشی نوین است و فقط برای ماشین‌های هوشمند امروزی کاربرد دارد، این‌طور نیست. از این روش از سالیان پیش (قرن شانزدهم میلادی) استفاده می‌شده است.

دستگاه پانچ


اما امروزه از چنین روش‌هایی برای ذخیره‌کردن داده‌ها به شکل رمزی و یا برای استفاده در بعضی از دستگاه‌ها و کامپیوتر‌های کوچک هم استفاده می‌شود.

دستگاه پانچ

در ادامه ... و برای رفع خستگی 
به کارهای زیبای هنری زیر نگاه کنید، و از دیدن آن‌ها لذت ببرید.

دستگاه پانچ

همه‌ی این طرح‌های زیبا با دستگاه پانچ کاغذ خلق شده‌اند، فقط کافی است تیغه‌ی مناسب که به شکل­‌های مختلف هستند برای ایجاد این طرح‌ها در دسترستان باشد، بقیه‌ی کار، مشکل نیست! حتی دستگاه پانچ را هم خودتان می­‌توانید بسازید.

قبل از شروع کار، یک پرسش امروزه از وسایل پیشرفته‌ی دیگری برای برش و ایجاد سوراخ با دقت و ظرافت بسیار بالا در ورقههای سخت‌تر وکلفت‌تر فلزات، پلاستیک و چوب استفاده می‌شود. آیا شما آن‌ها را می‌شناسید؟

دریل 
لیزر 
جت آبی (واترجت) و...

دستگاه پانچ
دستگاه پانچ

قبلاً با دریل در سرزمین خلاقیت آشنا شده‌اید، اما احتمالاً کمتر با جت آبی آشنایی دارید. این وسیله یک پمپ آب بسیار قدرتمند دارد که آب را با سرعت باورنکردنی بسیار زیاد ( 900 متر در ثانیه) از طریق یک لوله‌ی بسیار باریک به سطح مورد نظر می‌پاشد. این دستگاه انواع پیشرفته‌ای دارد که با نیروی آب برش‌ها و سوراخ‌های بسیار ظریفی ایجاد می‌کند. 
نور لیزر با شدت زیاد، فناوری پیشرفته و دقیق دیگری است که به کمک آن انواع برش‌ها و سوراخ‌ها ایجاد می‌شود. 
امیدواریم در این سرزمین پر از خلاقیتتان بتوانید نمونه‌هایی از این دستگاه‌های پیشرفته را بسازید. 
می‌خواهیم یک دستگاه پانچ موتوردار بسازیم و سپس آن را به کمک قطعات لاجیک، هوشمند نماییم تا به محض واردشدن کاغذ آن، به صورت اتوماتیک سوراخ نماید.

مراحل ساخت و ساز را به ترتیب پیگیری کنید.

ساختن دستگاه پانچ با قطعات KAI

دستگاه پانچ به یک پایه‌ی قوی و محکم نیاز دارد. برای این که بتوانید به راحتی سایر قسمت‌ها را روی پایه سوار کنید باید به بعضی نکات که در شکل گفته‌شده‌است دقت کنید.

دستگاه پانچ
 

سنسور را به کمک یک تسمه روی کناره‌ی یک صفحه ثابت کنید، این همان قسمت هوشمندسازی دستگاه است. از سوراخ‌های میانی این صفحه هم به عنوان محل عبور تیغه استفاده می‌شود.

دستگاه پانچ
 

این قسمت، محل حرکت تیغه‌ای است که توسط اهرم جابجا می‌شود. از یک بوش فلزی برای تعیین مسیر تیغه استفاده می‌شود، در ضمن اضافه‌کردن نبشی و ناودانی، باعث می­‌شود هم سازه محکم‌تر شود، هم مسیر عبور تیغه با دقت بیشتری تعیین می‌شود.

دستگاه پانچ
 

ساختن بدنه‌ی جعبه‌ی چرخ‌دنده (یا گیرباکس)

دستگاه پانچ
 

اتصال قسمت جعبه‌ی چرخ‌دنده و بدنه‌ی دستگاه پانچ به هم در این مرحله فراموش نکنید که باید اتصالات محکمی ایجاد کنید، به شکل دقت کنید.

دستگاه پانچ
دستگاه پانچ
 

این اهرم که حرکت آن به کمک یک سیستم لنگ متصل به موتور ایجاد می‌شود، تیغه را حرکت می‌دهد.

دستگاه پانچ
 

اگر با دقت به شکل زیر قسمت اهرم را به درستی وصل کنید، اهرم شما به خوبی حرکت خواهد کرد و تیغه را بالا و پایین می‌برد. در ضمن از یک میله (شفت) فلزی به عنوان تکیه‌گاه اهرم استفاده می‌شود.

دستگاه پانچ
 

اگر با دقت به شکل زیر قسمت اهرم را به درستی وصل کنید، اهرم شما به خوبی حرکت خواهد کرد و تیغه را بالا و پایین می‌برد. در ضمن از یک میله (شفت) فلزی به عنوان تکیه‌گاه اهرم استفاده می‌شود.

دستگاه پانچ

و این هم از پانچ ما:

دستگاه پانچ
دستگاه پانچ
دستگاه پانچ
دستگاه پانچ